Stalin's Slavenschepen

‘De kade van de hel’ noemt Varlam Sjalamov de rede van Magadan aan de oostkust van Siberië in zijn kampmemoires "Berichten uit de Kolyma".

Jarenlang hebben wij door Siberië gereisd en de ervaringen van de overlevenden zoals Nina en Vadim, opgetekend. Het waren huiveringwekkende verhalen: hoe de gevangenen over het spoor van de Transsib naar de haven van Nachodka werden vervoerd, niet ver van Wladiwostok. En vervolgens, over zee, opgesloten in het ruim van een vrachtschip, naar Magadan aan de Zee van Ochotsk.

Eén vraag heb ik tijdens al die reizen, al die gesprekken nooit gesteld: waar kwamen de schepen vandaan die u naar de Kolyma vervoerden? Ik noteerde soms weliswaar de namen: de Dhzurma, de Dalstroi, de Kulu maar vroeg nooit naar hun oorsprong, hun bouwjaar. Het leek niet relevant toen, een onbetekenend detail.

Historisch Nieuwsblad 2009